Ο χαρακτήρας των σύγχρονων Ελλήνων

Όσα θα διαβάσετε σχετικά με τον χαρακτήρα του Έλληνα, προέρχονται από την ενδέκατη έκδοση της εγκυκλοπαίδειας Britanica του 1910 (!!!).

Ίσως κάποιους να δυσαρεστήσουν ενώ κάποιους άλλους ενδέχεται να ικανοποιήσουν.

Το βέβαιο είναι ότι αποτελούν ένα διαχρονικό ψυχογράφημα των Ελλήνων.

Το κείμενο επανέφερε στην «Καθημερινή της Κυριακής» ο Στέφανος Κασιμάτης, με την ελπίδα, όπως γράφει, να βάλει σε σκέψεις όσους τα διαβάσουν.

«Παρά τη σύνθετη προέλευσή τους, την ευρεία γεωγραφική εξάπλωσή τους και τα κοσμοπολίτικα ένστικτά τους, οι σύγχρονοι Έλληνες είναι ένας λαός αισθητά διαφορετικός κατά τον χαρακτήρα

 από τους γειτονικούς λαούς, ενωμένος από τον κοινό ενθουσιασμό για τους εθνικούς στόχους και βαθύτατα πεπεισμένος για την ανωτερότητά τους έναντι των άλλων εθνών.

Ο ξεχωριστός χαρακτήρας τους, σε συνδυασμό με την παραδοσιακή τάση τους να αντιμετωπίζουν τους μη ελληνικούς πληθυσμούς ως βαρβάρους, αντισταθμίζει, στη πραγματικότητα, τη μεγάλη ενέργεια και το ζήλο τους, στην αφομοίωση άλλων φυλών.

Η προνομιακή θέση που απέκτησαν στην τουρκοκρατία, οφειλόμενη στον ανώτερο πολιτισμό, την ευελιξία τους, τον πλούτο τους και το μονοπώλιο της εκκλησιαστικής τους εξουσίας, θα τους επέτρεπαν πιθανώς να εξελληνίσουν μονίμως το μεγαλύτερο μέρος της Βαλκανικής αν έδειχναν μεγαλύτερη συμπάθεια προς τις άλλες χριστιανικά φυλές.{…} Ο έντονος πατριωτικός ζήλος των Τούρκων είναι συγκρίσιμος με εκείνος των Ούγγρων. Δύναται να εκφυλιστεί σε αλαζονεία και δυσανεξία, ενίοτε τυφλώνει την κρίση τους και τους εμπλέκει σε απερίσκεπτα επιχειρήματα, αλλά παρ’ όλα αυτά παρέχει την καλύτερη εγγύηση για την τελική επίτευξη των εθνικών στόχων τους{…}

Το πατριωτικό αίσθημα, δυστυχώς, υπόκειται στην εκμετάλλευση ιδιοτελών δημαγωγών και δημοσιογράφων, που ανταγωνίζονται στην υπερβολή των εθνικών αξιώσεων και στην κολακεία της εθνικής ματαιοδοξίας.

Σε καμιά άλλη χώρα το πάθος της πολιτικής δεν είναι τόσο έντονο.

Παθιασμένες πολιτικές συζητήσεις δίνουν και παίρνουν στα καφενεία, οι εφημερίδες –που είναι εξαιρετικά πολυάριθμες και γενικώς μικρής αξίας, καταβροχθίζονται και κάθε κυβερνητικό μέτρο επικρίνεται και αποδίδεται σε ιδιοτελή συμφέροντα{…}

Μεγάλο μέρος της ενέργειας του έθνους ξοδεύεται σε αυτόν τον διαρκή πολιτικό πυρετό, εκτρέπεται από πρακτικούς στόχους και, ούτως ειπείν, εξαερώνεται με τα λόγια.

Η ανεξαρτησία της γνώμης και η κριτική τείνουν προς την απειθαρχία του δημοσίου τομέα και έχει παρατηρηθεί ότι κάθε Έλληνας στρατιώτης είναι ένας στρατηγός και κάθε ναύτης ναύαρχος.

Στη διάρκεια του πολέμου του 1897, νεαρός ανθυποπλοίαρχος τηλεγράφησε στον υπουργό Στρατιωτικών επικρίνοντας το ναύαρχό του και η στάση του επαινέθηκε από διάφορες εφημερίδες{…}.

Οι Έλληνες επιδεικνύουν μεγάλη πνευματική ζωντάνια, είναι έξυπνοι, ερευνητικοί, πνευματώδεις και επινοητικοί, αλλά αβαθείς. Η παρατεταμένη πνευματική προσπάθεια και η ακρίβεια δεν τους αρέσουν, η δε αποστροφή τους στη χειρονακτική εργασία είναι περισσότερο εμφανής.